Về thực tế, giáo dục STEM không phải để biến học sinh trở thành những nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay những kỹ thuật viên cao cấp. Mục đích chính của nhóm ngành STEM không chỉ nằm ở việc cung cấp kiến thức nền tảng, mà còn thúc đẩy kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, sáng tạo để bắt nhịp kịp thời với thực trạng công nghệ hóa toàn cầu trong thời đại như hiện nay.
Về thực tế, giáo dục STEM không phải để biến học sinh trở thành những nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay những kỹ thuật viên cao cấp. Mục đích chính của nhóm ngành STEM không chỉ nằm ở việc cung cấp kiến thức nền tảng, mà còn thúc đẩy kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, sáng tạo để bắt nhịp kịp thời với thực trạng công nghệ hóa toàn cầu trong thời đại như hiện nay.
Một điểm cộng thứ hai ở STEM là các nhóm ngành này giúp hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. Trong mỗi bài học, học sinh đều được học cách giải quyết tình huống liên quan đến các kiến thức khoa học.
Để giải quyết vấn đề đó, bạn phải tìm tòi, nghiên cứu những kiến thức thuộc các môn học có liên quan đến vấn đề (qua sách giáo khoa, học liệu, thiết bị thí nghiệm, thiết bị công nghệ) và sử dụng chúng để giải quyết vấn đề đặt ra.
Giáo dục STEM là phương thức giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary) thông qua thực hành ứng dụng. Thay vì dạy riêng lẻ bốn môn học, STEM kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Điển hình ở việc bạn hoàn toàn có thể vận dụng những kiến thức đã học để rút ra những định luật cơ bản, những sáng chế cơ bản trong cuộc sống hàng ngày.
Lấy ví dụ ở giấm chuối, một loại nguyên liệu quen thuộc trong các gia đình. Thí nghiệm làm giấm chuối sẽ bao hàm tất cả kiến thức liên quan đến nhóm ngành STEM. Về mặt khoa học, thí nghiệm thể hiện quá trình oxi hóa ancol etylic bằng oxi không khí nhờ xúc tác men giấm. Về mặt công nghệ, học sinh được sử dụng máy tính cầm tay để tính toán. Về mặt kỹ thuật, học sinh được khám phá quy trình điều chế giấm chuối từ rượu, etylic, chuối, đường. Về mặt toán học, thí nghiệm yêu cầu tính tỉ lệ lượng nguyên liệu để điều chế thành công giấm chuối.
Chương trình giáo dục STEM luôn đề cao tính sáng tạo của người học. Rèn luyện lối suy nghĩ, tư duy như một nhà phát minh, học sinh phải hiểu rõ những thông tin cốt lõi của mọi kiến thức, biết cách áp dụng linh hoạt vào các tình huống, vấn đề khác nhau.
Theo các báo cáo về tỷ lệ sinh viên tìm được việc làm sau tốt nghiệp, nhu cầu nhân lực trong ngành STEM có xu hướng tăng dần trong những năm qua. Bên cạnh tỷ lệ thất nghiệp thấp, sinh viên tốt nghiệp từ các ngành STEM có mức lương khởi điểm cao hơn những ngành khác. Dự đoán nhu cầu lao động trong khối ngành này sẽ còn tiếp tục tăng trong những năm tới.
STEM viết tắt của Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học). Mô hình giáo dục STEM giúp trang bị những kiến thức và kĩ năng cho trẻ trong các lĩnh vực như Toán học, Khoa học và Công nghệ.
Tại Việt Nam, giáo dục STEM được thử nghiệm vào năm học 2006-2007, khi Bộ Giáo dục & Đào tạo thử nghiệm thành lập nhóm nghiên cứu khoa học chuẩn bị cho cuộc thi ISEF.
Từ năm 2010, bộ môn STEM đã xuất hiện rộng rãi hơn ở các trường tư và được đưa vào giảng dạy tại một số trường quốc tế.
Những năm vừa qua, Bộ Giáo dục & Đào tạo đã có nhiều chương trình khuyến khích giáo dục STEM như đưa giáo dục STEM vào nhiệm vụ không bắt buộc tại trường THCS, THPT (2017), thành lập CLB STEM ở các trường phổ thông (2015) hay trong chương trình giảng dạy bậc phổ thông, công văn của Bộ giáo dục & Đào tạo đã đề cập đến việc áp dụng STEM vào chương trình dạy và học các bộ môn liên quan đến khoa học (2017).
Ngày hội STEM được tổ chức hàng năm nhằm mục đích nâng cao nhận thức về mô hình giáo dục STEM - vốn được triển khai thành công ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Ngày hội STEM Quốc gia VSF (Việt Nam STEM Festival) lần đầu tiên tổ chức vào năm 2015 tại Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội dưới sự bảo trợ của Bộ Khoa học & Công nghệ. Từ đó đến nay, ngày hội STEM được tổ chức thường niên vào ngày 18/05 trong 8 năm liên tiếp, thu hút hàng ngàn học sinh và sinh viên tham gia.
Ngày hội STEM Quốc gia lần thứ 8 (Vietnam STEM Festival 2023) được Bộ Khoa học & Công nghệ phối hợp với Bộ Giáo dục & Đào Tạo, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện diễn ra vào ngày 18/05/2023. Hơn 4 tháng triển khai, Ngày hội STEM 2023 được tổ chức tại Đại học Bách Khoa Hà Nội vào ngày 8/10/2023 để tổng kết cũng như khép lại một ngày hội STEM nhiều giá trị.
Với chủ đề “Việt Nam, bứt phá tầm cao”, ngày hội STEM 2023 với sự tham gia của hơn 3.000 người từ các trường học, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực STEM cùng với các bạn học sinh và giáo viên.
Tại buổi này, các bạn học sinh, phụ huynh và giáo viên đã được trải nghiệm các sản phẩm hoạt động STEM thú vị như Toán ứng dụng (board game, rubik…); Đua xe (hệ thống giả lập), Các trò chơi thực tế ảo hấp dẫn như thể thao, hành động… Hoạt động thiên văn học; Trải nghiệm Robot thông qua các dự án sáng tạo.
Bên cạnh đó, tại ngày hội STEM 2023 còn diễn ra cuộc thi chung kết toàn quốc “Bay vào vũ trụ” của hơn 57 đội đến từ các trường Tiểu học, THCS trên cả nước. Cuộc thi được chia làm 02 bảng là bảng Tiểu học (dành cho học sinh từ 8-10 tuổi), THCS (dành cho học sinh từ 11-15 tuổi). Tại đây, các đội cùng tham gia thi đấu thông qua việc phóng tên lửa nước, chế tạo, trải nghiệm cũng như giải quyết vấn đề của tên lửa và vệ tinh trong thực tế.
Ngày hội STEM 2023 được tổ chức nhằm thúc đẩy các hoạt động “học và hành”, ứng dụng khoa học công nghệ vào cuộc sống; thúc đẩy tư duy sáng tạo; khả năng nghiên cứu tìm tòi cũng như các kĩ năng phù hợp với kỉ nguyên số 4.0.
Trong bài viết trên, ICANTECH đã giúp bạn tìm hiểu về ngày hội STEM cũng như những hoạt động thú vị diễn ra tại ngày hội STEM. Hi vọng sẽ giúp ích cho bạn trong việc tìm hiểu mô hình STEM tại Việt Nam.
Nếu bạn đang tìm hiểu đến công nghệ, cụ thể hơn là tìm hiểu về học lập trình.
Nguồn ảnh: ICANTECH và tổng hợp Internet.