GS Lê Văn Thiêm, sinh năm 1918 ở Đức Thọ, Hà Tĩnh. Năm 1930, bố mẹ qua đời, ông vào Quy Nhơn, nương tựa người anh cả để học trường College de Quy Nhơn. Theo tư liệu của Đại học Quốc gia Hà Nội, chỉ trong 4 năm, Lê Văn Thiêm đã hoàn thành chương trình 9 năm và đứng đầu danh sách khen thưởng của nhà trường khi tốt nghiệp cao đẳng tiểu học (tương đương với phổ thông cơ sở ngày nay). Ba tháng sau, Lê Văn Thiêm lập thi đỗ tú tài phần 1 (tương đương lớp 11), việc mà người bình thường phải chuẩn bị khẩn trương trong hai năm. Ngay năm sau, ông lại thi đỗ tú tài và giành học bổng toàn phần sang Pháp du học, bắt đầu đi theo con đường toán học.GS Lê Văn Thiêm là một trong số các nhà khoa học tiêu biểu nhất của Việt Nam trong thế kỷ 20. Ông nghiên cứu chủ yếu về lý thuyết các hàm phân hình và một số vấn đề về toán học ứng dụng. Lê Văn Thiêm và Hoàng Tuỵ là hai nhà Toán học Việt Nam được Chính phủ Việt Nam phong tặng giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 vào năm 1996 và huân chương độc lập hạng Nhất về những công trình toán học đặc biệt xuất sắc.
GS Lê Văn Thiêm, sinh năm 1918 ở Đức Thọ, Hà Tĩnh. Năm 1930, bố mẹ qua đời, ông vào Quy Nhơn, nương tựa người anh cả để học trường College de Quy Nhơn. Theo tư liệu của Đại học Quốc gia Hà Nội, chỉ trong 4 năm, Lê Văn Thiêm đã hoàn thành chương trình 9 năm và đứng đầu danh sách khen thưởng của nhà trường khi tốt nghiệp cao đẳng tiểu học (tương đương với phổ thông cơ sở ngày nay). Ba tháng sau, Lê Văn Thiêm lập thi đỗ tú tài phần 1 (tương đương lớp 11), việc mà người bình thường phải chuẩn bị khẩn trương trong hai năm. Ngay năm sau, ông lại thi đỗ tú tài và giành học bổng toàn phần sang Pháp du học, bắt đầu đi theo con đường toán học.GS Lê Văn Thiêm là một trong số các nhà khoa học tiêu biểu nhất của Việt Nam trong thế kỷ 20. Ông nghiên cứu chủ yếu về lý thuyết các hàm phân hình và một số vấn đề về toán học ứng dụng. Lê Văn Thiêm và Hoàng Tuỵ là hai nhà Toán học Việt Nam được Chính phủ Việt Nam phong tặng giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 vào năm 1996 và huân chương độc lập hạng Nhất về những công trình toán học đặc biệt xuất sắc.
"Học bổng Giáo dục Vừng" dành cho các bạn học sinh, sinh viên tài năng của bạn ra đời thế nào?
- Mình được đi du học lần đầu tiên ở trường cấp 3 nhờ chương trình học bổng Davis scholarship của nhà thiện nguyện người Mỹ - Shelby MC Davis. Lên đại học, mình tiếp tục nhận được học bổng từ Đại học Cornell cũng như Davis scholarship. Lần đầu tiên mình gặp Davis ngoài đời là khi ông ấy có bài diễn thuyết ở trường cấp 3 của mình. Ông giới thiệu một triết lý sống của bản thân là: "30 năm đầu cuộc đời dành để học, 30 năm tiếp theo để kiếm tiền và 30 năm cuối cùng để cho đi".
Sự giúp đỡ vô điều kiện của các quỹ học bổng như vậy hoàn toàn thay đổi các cơ hội của mình, góc nhìn của mình về thế giới và nuôi dưỡng trong mình nhiều mục tiêu lớn. Mình vẫn luôn biết ơn quỹ học bổng này nên tự hứa với bản thân là khi có thể có những đồng lương lần đầu tiên, mình sẽ bắt đầu hoạt động cộng đồng này và lan tỏa sự đam mê với học tập với các bạn trẻ khác.
Quy trình xét trao học bổng có khó lắm không? Vì sao Vừng không thử xin tài trợ thay vì trích từ tài chính của chính mình để trao giải?
- Do chương trình hoạt động năm đầu tiên, mình muốn thử sức tự vận hành với các nguồn năng lực mà mình sẵn có về mặt tài chính lẫn tổ chức sự kiện. Có tổng cộng 1.019 bạn gửi đơn đăng ký, vượt xa so với những gì mình kỳ vọng. Mình và ban tuyển chọn bao gồm 3 thành viên nữa là chị Khánh Vy, chị Ruby Nguyễn (CEO, người sáng lập công ty Curieous) và anh Vũ Anh Duy (đến từ Quỹ đầu tư Funding Societies) dành tổng cộng một tuần để đọc toàn bộ đơn của các bạn một cách kỹ lưỡng nhất có thể.
Đề án nào đã chiến thắng chương trình học bổng năm đầu tiên?
- Đó là dự án "Ná Nả: Mùa gì mua nấy" của bạn Khang A Tủa. Tủa là chàng trai Hmông đầu tiên đỗ Đại học Bách khoa nhưng xin nghỉ sau 2 năm. Sau đó, Tủa trở thành là nam sinh Hmông đầu tiên học ở Đại học Fulbright và sáng lập ra Ná Nả. Tủa mong muốn giúp đỡ các bà mẹ người Hmông có thêm thu nhập và sự tự chủ tài chính. Bạn ấy sẽ sử dụng quỹ học bổng để góp phần xây trạm gói ghém sản phẩm nông sản từ quê hương và có nhiều mục tiêu để phục vụ cộng đồng lâu dài.
Vừng có ý định duy trì quỹ học bổng lâu dài và mở rộng ảnh hưởng hơn chứ?
- Mình muốn mở rộng tinh thần của chương trình học bổng tới nhiều bạn hơn vì thực sự, các bạn ứng tuyển đều rất xuất sắc và có nhiều ước mơ đáng trân trọng. Mình muốn có thể lắng nghe và chạm tới nhiều bạn trẻ hơn nữa trong chương trình các năm tiếp theo.
Vừng và Khang A Tủa - chủ nhân của đề án chiến thắng chương trình học bổng năm đầu tiên.
Ngay từ khi học tiểu học, Vừng đã lập kế hoạch cố gắng xin học bổng càng sớm càng tốt. Điều gì đã thôi thúc một cô bé có những suy nghĩ trưởng thành như thế?
- Mình hay xem tivi và đọc sách về những người có sức ảnh hưởng lớn tới xã hội. Một trong những người mà mình hâm mộ nhất là tổng thống da màu đầu tiên ở Mỹ - Barack Obama, đến mức mình tưởng tượng từ năm học lớp 2 là được học cùng trường đại học với ông ấy.
Các chương trình hoạt hình vui vẻ mình xem cũng có năng lượng đấy. Ví dụ là anh em Phineas và Ferb trong bộ phim cùng tên luôn sản xuất ra những ý tưởng thật vui và độc đáo để có mùa hè thật đáng nhớ hay cô bé Totto-chan trong cuốn sách Totto-chan - Cô bé bên cửa sổ có góc nhìn thật tích cực, tò mò và đáng yêu về thế giới xung quanh.
Khi đọc, xem và suy ngẫm về những nhân vật như vậy, mình có một sự tưởng tượng khá là mơ mộng và tích cực về những thứ mình muốn làm được sau này.
Bên cạnh nổi tiếng với biệt danh "chiến thần săn học bổng", Vừng cũng là nhà sáng tạo nội dung có lượng khán giả nhất định. Có danh tiếng và cơ hội kiếm thu nhập nhưng công việc này cũng dễ gặp phải ý kiến trái chiều, điều này có gây cho bạn áp lực?
- Áp lực nhiều nhất mà mình có thường đến từ chính bản thân: Muốn làm nhiều video hơn, muốn làm video đẹp, hay hơn nên đôi khi có tính cầu toàn trong công việc và không quá hài lòng với các sản phẩm mình làm ra.
Còn với áp lực về ý kiến trái chiều, mình nghĩ đó là một phần của công việc khi mình quyết định tham gia vào mạng xã hội. Đấy là một chuyện rất bình thường mà mình cần chấp nhận và làm quen, thậm chí học cách đối mặt với nó còn khiến mình trở thành người trưởng thành hơn.
Năm 3 đại học sẽ là thời điểm sinh viên đi thực tập, Vừng đã chuẩn bị đến đâu rồi và "nhắm" đến công ty nào chưa?
- Mình đã đỗ chương trình thực tập tại một trong những startup về công nghệ AI hàng đầu ở Mỹ và hiện vừa học, vừa tham gia làm việc online (trực tuyến) ở công ty. Công ty tên là Rewind AI - sản phẩm ứng dụng công nghệ giúp người dùng có thể rà soát lại thông tin mình đã đọc, xem và tiêu thụ trên thiết bị cá nhân để sàng lọc thông tin - được đầu tư bởi quỹ công nghệ hàng đầu Mỹ là a16z và Sam Altman - CEO của OpenAI sáng lập ra ChatGPT. Vị trí của mình là Product Marketing Intern (tạm dịch: Thực tập sinh tiếp thị sản phẩm). Mình cũng là thực tập sinh đầu tiên của công ty.
Dịp Tết vừa qua của Vừng có gì đặc biệt?
- Mình vẫn sẽ tiếp tục chương trình học ở trường vì lịch nghỉ của trường đại học Mỹ sẽ không có không gian cho học sinh nghỉ lễ Tết. Thế nhưng, mình vừa làm MC của chương trình Tết cho cộng đồng 400 người Việt ở New York (Mỹ), vừa luyện tập chạy cuộc thi half-marathon (sự kiện chạy đường trường dài 21,0975km) trong tháng 2 nên cái Tết của mình sẽ có rất nhiều thời gian dành cho việc luyện tập ngoài việc lên giảng đường.
Kế hoạch trong năm 2024 của Vừng?
- Mục tiêu năm nay của mình sẽ là hoàn thành tốt công việc thực tập sinh mình vừa mới bắt đầu, học hỏi thêm về thị trường startup công nghệ ở Mỹ. Về sức khỏe, mình sắp hoàn thành chặng đua half-marathon đầu tiên và đã luyện tập được 4 tháng liên tục không ngừng nghỉ từ tháng 8/2023. Mình cũng muốn mở rộng tầm ảnh hưởng của chương trình "Học bổng Giáo dục Vừng" năm 2024 và chắc chắn sẽ ra nhiều nội dung hay hơn nữa trên kênh của mình.
Chúc tất cả độc giả của báo Dân trí luôn thật vui vẻ, hạnh phúc và đạt nhiều mục tiêu trong năm mới, luôn mạnh mẽ như những chú rồng!